Liturgia Wielkiej Soboty
| (…) Apostołowie zamknięci w Wieczerniku … Przerażeni, zalęknieni … Nie ma już Nauczyciela … Już nie zasiądzie pośród nich … A jeszcze niedawno karmił ich chlebem, nauczał … Podziwiali Jego pokorę i cichość … Ale te piękne dni przeminęły, zostało tylko puste miejsce … Gdzie teraz jest? (…) To milczenie Boga staje się nieznośne … Nie do wytrzymania … Ale może jednak przemówi … Musimy wytrwać i czekać … (…) Bo Jezus zstąpił do piekieł … Dla mnie i dla ciebie … | Zapragnął dotknąć absolutnej samotności, tej straszne doli człowieczej … Pragnął doświadczyć opuszczenia i braku jakiejkolwiek pociechy … Zapragnął przejść przez bramę tej ostatecznej samotności, i nas przez nią przeprowadzić … mnie i ciebie … W Wielką Sobotę w królestwie śmierci rozległ się głos Boga! Miłość przeniknęła do piekieł! (…) Z mroków śmierci Jezusa wydobyło się światło nowej nadziei, ŚWIATŁO ZMARTWYCHWSTANIA! (Fragm. tekstu „Wielka Sobota – milczenie Boga” – O. Jan Mazur SJ) |
Nadszedł dzień ciszy i skupienia, nadszedł czas oczekiwania na zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. O tym poucza nas Wielka Sobota. W tym dniu nie sprawuje się Mszy Świętej – tabernakulum jest puste, ołtarz obnażony, a dzwony milczące. Jest to czas żałoby całego Kościoła, który opłakuje śmierć swego Pana, ale jednocześnie przygotowuje się na najważniejsze wydarzenie całego roku liturgicznego – Zmartwychwstanie Jezusa.
Kulminacją tego dnia jest Wigilia Paschalna, którą celebrujemy po zachodzie słońca, bo Chrystus zmartwychwstał o świcie nowego dnia. To właśnie dlatego ta liturgia należy już do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Jej bogactwo, głębia i symbolika są nieporównywalne z żadną inną liturgią roku. Składa się z czterech części, z których każda prowadzi nas głębiej w tajemnicę Paschy Chrystusa.
Liturgia światła (lucernarium)
Wszystko zaczyna się w ciemnościach – przed kościołem, gdzie wierni gromadzą się w mroku, symbolizującym świat pogrążony w grzechu i śmierci. Kapłan błogosławi ogień, od którego zapala się – wielką świecę symbolizującą Zmartwychwstałego Chrystusa, Światłość świata. Wchodząc do kościoła, celebrans trzykrotnie ogłasza: „Światło Chrystusa”, a zgromadzeni odpowiadają: „Bogu niech będą dzięki”. Ogień przekazywany jest z paschału wiernym – i mrok ustępuje miejsca światłu. To piękny i ważny symbol, który powinniśmy rozumieć jako Chrystusowe rozświetlenie ciemności świata.
Liturgia słowa
Czytania tej nocy prowadzą przez historię zbawienia – od stworzenia świata aż po zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. Te uduchowione treści pozwalają nam spojrzeć na całą historię ludzkości przez pryzmat Bożego planu. Tradycyjnie odczytuje się siedem czytań ze Starego Testamentu, każde zakończone psalmem i modlitwą, a potem czytanie z Nowego Testamentu i wreszcie radosne, donośne Alleluja, które rozbrzmiewa po raz pierwszy od początku Wielkiego Postu. Po nim czytana jest Ewangelia o pustym grobie – świadectwo Zmartwychwstania.
Liturgia chrzcielna
To właśnie tej nocy Kościół najpełniej celebruje sakrament Chrztu – zarówno przez udzielanie go katechumenom, jak i przez odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych przez wszystkich wiernych. Woda zostaje poświęcona, zanurza się w niej paschał, a ludzie ponownie wyrzekają się szatana i wyznają wiarę w Boga. To moment, gdy każdy z nas duchowo „wychodzi z grobu” grzechu i odradza się do nowego życia w Chrystusie.
Liturgia eucharystyczna
Na zakończenie, już w blasku Zmartwychwstania, sprawowana jest Eucharystia. Uczestniczymy w uczcie paschalnej, karmiąc się Ciałem i Krwią Chrystusa, który pokonał śmierć. Cały Kościół raduje się przy dźwiękach dzwonów i śpiewie hymnu „Chwała na wysokości Bogu”. Ołtarz na nowo ozdabiają świece, biały obrus i kwiaty. Rozpoczyna się prawdziwe świętowanie zwycięstwa życia nad śmiercią, światła nad ciemnością, Boga nad grzechem.
Wigilia Paschalna to serce całego roku liturgicznego. Wprowadza nas w misterium, w rzeczywistość, która zmieniła wszystko. Tu przeszłość, teraźniejszość i przyszłość spotykają się w jednym punkcie – w zwycięstwie Zmartwychwstałego.
